Social Business (SB)
ใครสนใจ | นักธุรกิจเพื่อสังคม (Social Business People) |
คืออะไร | ธุรกิจเพื่อสังคม เป็นรูปแบบการประกอบธุรกิจที่ตั้งอยู่บนความมุ่งประสงค์เดียว คือ การแก้ปัญหาสังคมด้วยวิถีทางที่สามารถเลี้ยงตัวเองได้ |
ในหนังสือชื่อ ‘Building Social Business’ ที่ ศ.มูฮัมหมัด ยูนุส ผู้ที่เป็นต้นตำรับแนวคิดธุรกิจเพื่อสังคม เขียนไว้เมื่อปี ค.ศ.2010 กล่าวไว้ว่า ธุรกิจเพื่อสังคม เป็นธุรกิจแนวใหม่ ซึ่งแตกต่างจากธุรกิจที่มุ่งแสวงหากำไรสูงสุดแบบที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน และไม่ใช่องค์กรที่ไม่แสวงหากำไรซึ่งอยู่ได้ด้วยเงินบริจาคหรือเป็นองค์กรการกุศล อีกทั้งยังไม่เหมือนกับกิจการประเภทวิสาหกิจเพื่อสังคม (Social Enterprise) ที่เปิดช่องให้มีการปันผลกำไรแก่ผู้ถือหุ้น
ธุรกิจเพื่อสังคม อยู่นอกอาณาเขตของการมุ่งแสวงหากำไร เป้าหมายของธุรกิจเพื่อสังคม คือ การแก้ไขปัญหาสังคมด้วยวิธีการทางธุรกิจ ที่ครอบคลุมถึงการผลิตและจำหน่ายผลิตภัณฑ์และบริการ
ตัวอย่างของ กรามีน-ดาน่อน ที่ตั้งเป็นธุรกิจเพื่อสังคมขึ้นเพื่อแก้ปัญหาทุพโภชนาการ ด้วยการผลิตโยเกิร์ตที่เติมธาตุอาหารเสริมจำหน่ายแก่ผู้มีรายได้น้อย หรือ กรามีน-วีโอเลีย ที่ช่วยแก้ปัญหาของผู้อยู่อาศัยในแหล่งที่มีการปนเปื้อนของสารหนูในน้ำดื่ม ด้วยการจำหน่ายน้ำดื่มบริสุทธิ์ในราคาถูกตามกำลังซื้อของคนในระดับฐานราก หรือ บีเอเอสเอฟ-กรามีน ที่ต้องการควบคุมโรคที่เกิดจากยุงเป็นพาหะ ด้วยการผลิตและจำหน่ายมุ้งเคลือบสารกันยุงในแหล่งที่เกิดการแพร่ระบาดของโรค เป็นต้น
ธุรกิจเพื่อสังคม มีการบริหารจัดการแบบธุรกิจที่สามารถแสวงหากำไรได้ และต้องมีขีดความสามารถในการคืนเงินทุนตั้งต้นให้แก่ผู้ลงทุนภายในกำหนดเวลาที่ตกลงกัน ตามหลัก “Non-loss, Non-dividend” โดยกำไรที่ได้รับ จะนำกลับมาลงทุนในกิจการทั้งหมด เพื่อต่อยอดขยายผลการประกอบกิจการ ให้สังคมได้รับประโยชน์เพิ่มทวีขึ้น
รูปแบบของธุรกิจเพื่อสังคม มักเกี่ยวข้องกับการตอบสนองความจำเป็นพื้นฐาน (ปัจจัยสี่) การแก้ปัญหาความยากจน และการขจัดความเหลื่อมล้ำทางสังคม โดยสามารถใช้เป็นหนึ่งในแนวทางที่จะนำไปสู่การบรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ตามที่องค์การสหประชาชาติได้ประกาศเป็นเป้าหมายโลก
ในประเทศไทย มูลนิธิยูนุส หรือ Yunus Thailand ได้ก่อตั้งขึ้น เมื่อวันที่ 30 มีนาคม พ.ศ.2563 โดยความเห็นชอบของ ศ.มูฮัมมัด ยูนุส เพื่อเป็นกลไกกลางในการขับเคลื่อนและส่งเสริม Social Business ในประเทศไทย สำหรับใช้พัฒนาและแก้ไขปัญหาสังคมด้วยรูปแบบทางธุรกิจ และใช้ตอบสนองต่อเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ในระดับสากล
• ภาพ: ศ.มูฮัมมัด ยูนุส และผู้ร่วมก่อตั้ง Yunus Thailand
วัตถุประสงค์หลักของ Yunus Thailand จะมุ่งดำเนินการเผยแพร่หลักปรัชญาธุรกิจเพื่อสังคมของ ศ.มูฮัมมัด ยูนุส ในประเทศไทย และปรับให้เข้ากับบริบทของประเทศไทย เพื่อปรับใช้ในระดับปัจเจก ครัวเรือน องค์กร และระดับชาติ รวมทั้งจะสนับสนุนการก่อตั้งธุรกิจเพื่อสังคม และสนับสนุนการเงินให้กับผู้ประกอบการเพื่อสังคม เพื่อเป็นทุนตั้งต้นให้กับแนวคิดที่มีศักยภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มเยาวชนรุ่นใหม่ ตลอดจนจะสนับสนุนองค์กรหรือวิสาหกิจ ซึ่งเลือกแนวคิดวิสาหกิจเพื่อสังคมในการพัฒนาความเป็นอยู่ของชุมชน พนักงานในองค์กร รวมทั้งผลกระทบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้อง ที่เกิดจากการปฏิบัติงานขององค์กร เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน ตามเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของสหประชาชาติ
• Social Enterprise vs. Social Business
หนังสือ "Creating Social Business: สร้างธุรกิจเพื่อสังคม" ความหนา 36 หน้า เอกสารตั้งต้นสำหรับผู้ประกอบการและองค์กรธุรกิจ ในการทำความเข้าใจรูปแบบของธุรกิจเพื่อสังคมตามแนวทางของยูนุส เจ้าของแนวคิด Social Business ฉบับต้นตำรับ พร้อมตัวอย่างของธุรกิจเพื่อสังคม จำนวน 10 กิจการ ที่เกิดขึ้นในบังกลาเทศ จากการเข้าร่วมดำเนินงานของกิจการกรามีนที่ยูนุสเป็นผู้บุกเบิกขึ้น (ดาวน์โหลดหนังสือ) |
ศ.มูฮัมมัด ยูนุส (คนซ้าย) และผู้ร่วมก่อตั้ง Yunus Thailand
(จากซ้าย): ดร.ไฟซ์ ชาห์ ดร.พิพัฒน์ ยอดพฤติการ และ ดร.สุนทร คุณชัยมัง